BİLMENİZ GEREKENLER: HIV bulaşması hakkında neleri bilmem gerekiyor? HIV bulaşmasını (yayılmasını) önlemek için güvenlik önlemleri alınması önemlidir. HIV (insan bağışıklık yetmezlik virüsü), bağışıklık sisteminizi yavaş yavaş zayıflatan bir enfeksiyondur. Zayıf bir bağışıklık sistemi, zamanla enfeksiyonlarla savaşmanızı güçleştirir. Kronik ishal, çabalamadan kilo verme ve deride döküntü veya cilt yaraları HIV enfeksiyonunun yaygın bulgu ve belirtilerindendir. HIV nasıl yayılır? HIV enfeksiyonu olan çoğu kişi enfeksiyonlu olduğunu bilmez. Çünkü belirtiler gelişmeden önce virüs vücudunuzda yıllarca yaşayabilir. HIV yaygın olarak aşağıdaki yollarla bulaşır: - Enfeksiyonlu birinin kan veya belirli vücut sıvılarıyla (sperm, vajina sıvısı ve anne sütü) temas
- Enfeksiyonlu bir kişiyle girilen cinsel ilişki, özellikle erkekler ile cinsel ilişkiye giren erkeklerde
- Enfeksiyonlu bir kişi tarafından kullanılan iğneler veya diğer ekipman ile ilaç enjekte etmek
- Enfeksiyonlu anneden doğum öncesinde veya sırasında ya da emzirirken bebeğine bulaşma
HIV'in yayılmasıyla ilgili neler doğru değildir? HIV'nin bulaşması hususundaki inançların birçoğu yanlıştır. HIV aşağıdakilerden herhangi biriyle bulaşmaz: - Tuvalet oturakları, kıyafetler veya çarşaflarla temas
- Sivrisinek veya diğer böcek ısırıkları
- Yiyecek, tabak, bardak veya çatal kaşığın paylaşılması
- HIV bulaşmış bir kimseyle deri teması
- Hapşırma veya öksürme
- Halka açık havuzlarda yüzme
HIV virüsünün vücut sıvısı vasıtasıyla bulaşmasını nasıl önlerim? HIV'e maruz kalmış olabileceğinizi düşünüyorsanız hemen tedavi isteyin. HIV'e maruz kaldıktan sonra izlenebilecek ilaç tedavileri mevcuttur. Aşağıdaki yollarla kendinizi HIV enfeksiyonundan koruyabilirsiniz ya da HIV pozitifseniz başkalarını koruyabilirsiniz: - HIV pozitifseniz bunu sağlık görevlilerine söyleyin. HIV pozitif olduğunuzu doktorunuz, diş hekiminiz ve kan örneği alan herhangi biri dahil olmak üzere tüm sağlık görevlilerine söyleyin.
- Vücut sıvılarına dikkat edin. Enfeksiyonlu bir kişinin vücut sıvıları; başkalarının ağzına, gözüne, makatına ya da açık cilt kesiklerine asla bulaşmamalıdır. Eldivensiz kişiler yaralara, kesiklere, kana ya da vücut sıvılarına dokunmamalıdır.
- HIV pozitifseniz kan veya doku bağışlamayın. Kan veya kan ürünü bağışlamayın. Sperm, organ veya vücut dokusu bağışlamayın.
- İğneleri veya diğer enjekte edilebilir ilaç ekipmanını paylaşmayın. Temiz iğneler edinmek için bir iğne değiştirme programı kullanın. Enjeksiyon ilaçlarını hazırlamak için kullanılan şırıngaları, durulama suyunu veya diğer şeyleri de paylaşmayın. Uyuşturucu kullanmayı bırakmak için yardıma ihtiyacınız olursa sağlık görevlinizden bilgi isteyin.
- Eşya veya aletlerinizi paylaşmayın. Bunlar arasında tıraş bıçakları, diş fırçaları veya cımbızlar sayılabilir. Cildi kesebilir veya sıyırabilir ve diğer kişilerin kanla temas etmesine neden olabilirler.
- HIV pozitifseniz kulağınızı, göbeğinizi ya da vücudunuzun diğer kısımlarını deldirmeyin. Piercing (kulak vb. deldirme) kanamaya neden olabilir. Bu durum sonucunda HIV bulaşabilir.
HIV bulaşmasını önlemek için başka ne yapabilirim? - HIV pozitifseniz HAART ilaçlarının her dozunu tam olarak belirtilen şekilde alın. Bu, virüsün mutasyona uğramasını ve tedavi edilmesinin daha da güçleşmesini önleyecektir. HAART ilaçlarının sürekli kullanımı, HIV enfeksiyonunun bir cinsel partnere veya doğmamış bebeğe yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
- Cinsel ilişkide korunun. Cinsel partnerlerinize HIV pozitif olup olmadıklarını sorun ya da HIV pozitif olduğunuzu söyleyin. Vajinal, anal ya da oral ilişki sırasında her defasında doğru şekilde lateks prezervatif kullanın. Kadınlar, erkek prezervatifleri kullanılamadığında lateks kadın prezervatifleri kullanabilir. Seks oyuncaklarını paylaşmayın.
- HIV pozitifseniz bir risk azaltma programına katılın. Sağlık görevlinizden veya bölgenizdeki sağlık müdürlüğünden bir risk azaltma programı bulmanıza yardımcı olmalarını isteyin. Bu program, size diğer kişilere HIV enfeksiyonunuzun olduğunu nasıl söyleyeceğinizi ve cinsel partnerlerinizden prezervatif kullanmalarını nasıl isteyeceğinizi öğretecektir.
- STI'ları (cinsel yolla bulaşan hastalıkları) hemen tedavi edin. Cinsel olarak aktifseniz yılda en az bir kez STI testi yaptırın. STI enfeksiyonu kaparsanız hemen tedavi olun. Bu şekilde, cinsel partnerinize HIV bulaştırma riskini azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.
Aşağıdaki belirtilerden birini görürseniz 911'i arayın: - Nefes almada güçlük çekiyorsunuz.
- Göğüs ağrınız var.
- Hastalığınızla baş edemediğinizi hissettiğiniz zaman moraliniz çok bozuluyor.
- Görmekte güçlük yaşıyorsunuz.
- Ayağa kalkamayacak kadar güçsüz hissediyorsunuz.
Ne zaman acil yardım istemeliyim? - Doğru düşünemiyorsunuz.
- Şiddetli baş ağrınız ve boyun tutulmanız var.
- Denge, yürüme veya konuşma sorunları yaşıyorsunuz.
- Kol veya bacağınızda güçsüzlük var.
- Hiçbir şey içemiyorsunuz.
Sağlık görevlimle ne zaman görüşmeliyim? - İlaçlarınızdan kaynaklanan, ilaçları bırakmak istemenize yol açan yan etkiler yaşıyorsunuz.
- Ateşiniz, titremeleriniz ve gece terlemeleriniz var.
- Boynunuzda, çenenizde, koltuk altınızda veya kasık bölgenizde şiş lenf bezleri var.
- Normalden daha fazla yorgunsunuz.
- İshalsiniz ve geçmiyor.
- Kısa bir süre içinde 10 pounddan fazla kilo kaybettiniz.
- Vücudunuzda kolayca yaralar oluşuyor ve kanamanız oluyor.
- Ağzınızda, boğazınızda, vajinanızda ya da rektumunuzda beyaz lekeler veya aftlar var.
- Öksürüyorsunuz, nefessiz kalıyorsunuz veya göğsünüzde sıkışma var.
- Adet döneminizde değişiklikler fark ederseniz.
- Durumunuz veya bakımınız hakkında soru ya da endişeleriniz var.
|